ساعتچیست و به چه معنی می باشد ؟
نظرات متعددی درباره اولین تمدنی که توانست زمان را اندازه گیره کند وجود دارد، بعضی ها معتقدند که هندی ها ، برخی دیگر می گویند بابلی ها ، یونانی ها، مصری ها و .... اما به خوبی می دانیم که 5000 تا 6000 سال پیش تمدن های بزرگ در آسیای میانه و شمال آفریقا برای تکمیل تقویم خود و همچنین برای اندازه گیری زمان شروع به ساختن ساعت Watch کردند.
ساعتیکی از قدیمی ترین اختراع بشر است که نیاز اندازه گیری مداوم فواصل زمانی کوتاه تر از واحدهای طبیعی یعنی : ( روز ، ماه و سال ) را برطرف می کند. ساعت یک وسیله برای اندازه گیری ، نشان دادن و نگهداری زمان می باشد.
کلمه ی ساعت (Clock) از زبانهای محلی ( هلندی ، فرانسه و لاتین ) یعنی از کلمات Clocca و Clagan که به معنی زنگ می باشند مشتق شده است . ساعت شناسان و دیگر متخصصان، اصلاح ساعت را به معنی انحصاری یک دستگاه با مکانیسیمی برای اعلام فواصل زمان به صورت شنیداری می شناسند که ساعت از طریق نواختن یک زنگ ، آلات موسیقی و یا یک ناقوس فواصل زمانی را بیان می کند.
درکاربرد عمومی امروزه یک " ساعت" به هر وسیله ای برای اندازه گیری و نمایش زمان اطلاق می شود و اینکه امروزه ساعت های مچی و دیگر زمان شمار ها که می توانند توسط یک نفر حمل و نقل شوند از ساعت های دیواری (Clocks) متمایز شده اند.
انواع ساعت های Watch اولیه :
شاخص های آفتاب (Sundials) :
(Sundial) شاخص آفتاب ، که ساعات یک روز را با استفاده از خورشید اندازه گیری می کند. به طور گسترده ای در دوران باستان مورد استفاده قرار گرفته ، یک شاخص آفتاب ( ساعت خورشیدی ) که به درستی ساخته شده باشد می تواند وقت محلی را با دقت مناسب اندازه گیری کند و شاخص آفتاب همچنان تا دوران مدرن برای نظارت بر عملکرد دیگر انواع ساعت ها Watch مورد استفاده قرار می گرفت. اما به هرحال دارای محدودیت علمی بوده است و اینکه به درخشش خورشید نیاز دارد.
ساعتشمعی :
ساعتهای شمعی و چوب های سوزاندنی که به طور تقریبی سرعت سوختن آنها قابل پیش بینی بوده است نیز به منظور برآورد گذر زمان استفاده می شدند. یک ساعت Watch شمعی ، یک شمع باریک با یک محفظه ی علامت گذاری شده ( معمولا با اعداد علامت گذاری شده ) می باشد که با سوختن شمع گذشت زمان را نشان می دهد ، امروزه این ساعت دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد. ساعت های شمعی راهی موثر برای اندازه گیری زمان در داخل منازل بوده اند همچین با این نوع ساعت ها دیگر شب ها و حتی روزهای ابری نیز می توانستند زمان را اندازه گیری کنند.
ساعتشنی Watch :
یک ساعت شنی گذشت چندین دقیقه یا یک ساعت را اندازه گیری می کند ، دارای دوحباب شیشه ای می باشد که به طور عمودی به یکدیگر متصل شده اند حفره ی میان این دو اجازه می دهد مواد از حباب بالایی به حباب پایینی بریزد. در یک ساعت شنی ، سرعت عبور شن از یک سوراخ کوچک به صورت ثابت می باشد که سپری شدن از یک زمان قراردادی که از پیش تعین شده است را نمایش می دهد.
ساعتهای آبی :
ساعتهای آبی به عنوان “Clepsydrrae” نیز شناخته می شوند ،این ساعت ها توآم با شاخص های آفتاب هستند و احتمالا قدیمی ترین ابزار اندازه گیری زمان بوده اند .
جریان داشتن آب در یک ظرف کاسه شکل یکی از ساده ترین ساعت های آبی است که در بابل و مصر در حدود 16 قرن پیش از میلاد مسیح وجود داشته اند. در دیگر مناطق جهان از جمله هند و چین نیز شواهدی وجود دارد که آنها ساعت های آبی داشته اند ، اما برخی از نویسندگان قدمت ساعت Watch را کمتر از این تاریخ بیان کرده اند، یعنی چیزی حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح .
در تمدن های یونانی و رومی برای پیشبرد ساعت های آبی ، طراحی هایی از جمله چرخ دنده هایی پیچیده را انجام دادند که به ماشین های خیالی خودکار متصل شده بودند البته این طرح ها در بهبود دقت ساعت ها اثر بخش بودند.
چینی ها به طور مستفل ساعت های Watch آبی خود را در 725 سال پس از میلاد توسعه دادند ، ایده ی آنها از کره و ژاپن هم عبور کرد.
در اصل ، ساعت های Watch آبی در جوامع باستانی عمدتآ در نجوم مورد استفاده قرار می گرفت . این ساعت های آبی توسط شاخص های آفتاب کالیبره می شدند درحالی که میزان دقت و صحت آنها به پای دقت زمان شمارهای مدرن پیشرفته نمی رسید، ساعت آبی یکی از معمول ترین و دقیق ترین ساعت هایی بود که برای هزار سال مورد استفاده قرار می گرفت . تا اینکه ساعت های پاندولی که خیلی دقیق تر نیز بوده اند در قرن 17 در اروپا جایگزین آنها شدند.
ساعتآونگی ( ساعت پاندولی Watch )
ساعتی می باشد که از یک پاندول استفاده می کند ، یک وزنه نوسانی که عنصر نگدارنده زمان در این نوع ساعت می باشد. از زمان اختراعش در سال 1656 توسط کریستین هویگنس تا ده ی 1930 ، ساعت پاندولی به عنوان دقیقترین ساعت جهان بوده است .
ساعتپاندولی باید در جای ثابت باشد ، هر گونه حرکت یا شتابی در سرعت حرکت پاندول تاثیر می گذارد . به خاطر عدم دقت این ساعت ها بنابراین باید از مکانیزم دیگری برای زمان شمارهای قابل حمل استفاده می شد . در حال حاظر از این نوع ساعت ها Watch برای دکراسیون و یا عتیقه بودنشان نگهداری می شود .
جسویت ها (Jesuites) یکی از کمک کننده های عمده به توسعه ی ساعت های Watch پاندولی در قرن 17 و 18 بودند .
ساعتمچی مردانه :
اولین ساعت مچی مردانه در سال 1524 در کشور آلمان توسط پیتر هنلین به وجود آمد. دیگر ساعت مچی زنانه در سال 1548 پدیدار شدند و بعد از سال 1575 بیشتر ساعت مچی زنانه در سوئیس و انگلیس تولید شده اند. در آن زمان مشکل اصلی ساعت ها مکانیزم حمل کرن ساعت ها بوده است . به طور معمول وزن ساعت ها Watch باعث غیر قابل حمل بودن شان می شد ، اما آن زمان یک دوره ی پیشرفت و نو آوری شد. اولین ساعت های قابل حمل از استیل ساخته شدند و بعد از آلیاژ برنج که تابه حال این نوع ساعت ها دچار نقص نبوده اند.
انواع ساعت Watch ابتدائی
بد نیست بدانیم که در گذشته بشر برای دانستن وقت و ایام، با توجه به تجربه و دانش زمانه، ساعت هائی را اختراع کرده و مورد استفاده قرار داده است، که مهمترین ساعت ها عبارت می شده از:
سـاعت آبی :
در این نوع ساعت Watch ، از جریان یک نواخت آب استفاده میشده، باین ترتیب که داخل ظرف مدرج سوراخ دار را با آب پر میکردند ک آب قطره قطره از سوراخ کوچک می چکیده، و با توجه بمقدار آب خروجی، زمان تا حدودی معلوم میشده است .
ساعتآفتابی Watch:
در ساعت خورشیدی، میله ای عمودی بر سطح افقی نصب میشده است با اندازه گیری سایه آن میله، زمان معلوم میگردیده .
ساعتشمعی :
در این نوع ساعت Watch ، بدنه شمع مدرج می شد و با سوختن شمع و کوتاه شدن آن زمان را محاسبه می کردند.
اشکال جدیدتر ساعت Watch
با پیشرفت علم و دانش بشری، بتدریج ساعتهای دقیق تر مکانیکی، وزنه ای، فنردار، برقی، باطری دار و کامپیوتری جای ساعتهای آبی، آفتابی و ماسه ای را گرفتند . مخصوصا" از زمان استفاده انسان از فنر جهت راه انداختن چرخ های دندانه دار، که به ساعت شمار و دقیقه و حتی ثانیه شمار متصل هستند، سنجش دقیق زمان برای همه بطور ساده امکان پذیر گردید . در اوایل قرن شانزدهم اولین ساعت مچی آهنی، که نسبتا" زمخت بوده، توسط یکنفر آلمانی ساخته شد . بعدها اواخر قرن هجدهم با استفاده از فنر و چرخ دندانه های بسیار کوچک،امکان ساختن ساعتهای مچی ظریف بوجود آمد، بطوریکه اولین ساعتهای مچی شبیه ساعتهای امروزی، در کشور سوئیس ساخته شد .
بین سالهای 1865 تا 1868 بزرگترین، حجیم ترین و جسیم ترین ساعت دیواری Watch جهان، در کلیسای سن پیر در فرانسه نصب گردید ارتفاع ساعت 1/12 متر عرض آن 09/6 متر و ضخامتش 7/2 متر بوده که از 90000 قطعه تشکیل یافته . در مقابل بزرگترین ساعت، ظریف ترین ساعت دنیا فقط 98/0 میلی متر قطر دارد .
ساعتهای نوین Watch
تکنولوژی امروزی، انسان را قادر ساخته ساعت های بسیار ظریف و دقیق مکانیکی و تمام الکترونیکی، کامپیوتری و حتی اتمی بسازد و هرسال تغییر ساعت رسمی کشور مخصوصا در تقویم 95 رخ می دهد.
از ساعت گویا چقدر میدانید؟
در ساعت جهانی اوایل اختراع ساعت های کنونی هیچ کس فکرش را نمی کرد که بتوان یک ساعت را به دور مچ بست یا داخل جیب گذاشت! اما از زمان استفاده انسان از فنر جهت راه انداختن چرخ دندانه دار که به ساعت شمار و دقیقه و حتی ثانیه شمار متصل هستند، سنجش دقیق زمان برای همه امکان پذیر شد و دیگر ساعت Watch متعلق به یک عده خاص نبود. اما در اوایل قرن 16 اولین ساعت مچی آهنی، که نسبتا زمخت بود ، توسط یک نفر آلمانی ساخته شد. بعدها اواخر قرن 18 با استفاده از فنر و چرخ دندانه های بسیار کوچک ، امکان ساختن ساعت های مچی ظریف بوجود آمد، بطوریکه اولین ساعت های مچی شبیه ساعت های امروزی ، در کشور سوئیس از دهه 1790 به بعد ساخته شد.